Apartheid

Je weet nu hoe een soort kan evolueren tot een nieuwe soort. Maar nog niet hoe uit één soort verschillende nieuwe soorten kunnen ontstaan. Dat is namelijk wat de vertakkingen in de verwantschapsboom laten zien. Op het moment van zo'n splitsing, toen de laatste gemeenschappelijke voorouder leefde, ontstond in de populatie een soort apartheid. Dat betekent dat er twee groepen ontstonden die niet meer kruisten. Dat kan gebeuren door:

• het uiteenvallen van het leefgebied doordat er barrieres ontstaan (zoals zeearmen die oceanen worden, maar ook beekjes die rivieren worden),
• het verdwalen van een aantal individuen naar de andere zijde van zo'n barriere (zoals over de oceaan naar een eiland),
• het ontstaan van een verschil in leefgewoonten of gedrag. Zo ontstaan in één leefgebied verschillende 'subculturen' van mannetjes en vrouwtjes die alleen nog binnen de eigen kring voortplanten.

Als de groepen eenmaal genetisch van elkaar geìsoleerd zijn, en apartheid een feit is, dan doet evolutie de rest. In elke nieuwe populatie gaat de evolutie namelijk door en in een unieke richting (divergente evolutie). Als de apartheid maar lang genoeg duurt, zullen de nieuwe populaties zo veel van elkaar gaan verschillen, dat ze niet meer in staat zijn te kruisen en (klein)kinderen te krijgen. Volgens biologen heb je dan twee aparte soorten. Het kan best zijn dat de twee soorten nog veel op elkaar lijken, maar het belangrijkste is dan al gebeurd. De verschillen kunnen bij de nakomelingen alleen maar groter worden.